150. YILINDA OSMANLI BELGELERİ IŞIĞINDA TROYA KAZILARI SERGİSİ AÇILDI
Çanakkale’deki 5 bin 600 yıllık geçmişe sahip Troya Ören Yeri'nden çıkan eserlerin sergilendiği Troya Müzesi'nde, 150. Yılında Osmanlı Belgeleri Işığında Troya Kazıları Sergisi açıldı.
01 Eylül 2021 - 11:38
Troya Müzesindeki sergiye, AK Parti Çanakkale Milletvekili Jülide İskenderoğlu, Çanakkale Belediye Başkanı Ülgür Gökhan, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Rektörü Prof. Dr. Sedat Murat, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, ÇOMÜ Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Troya Kazı Başkanı Prof. Dr. Rüstem Aslan, ÇOMÜ Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Sönmez ve çok sayıda davetli katıldı.
Açılışta konuşan AK Parti Çanakkale Milletvekili Jülide İskenderoğlu:
“Bugün Üniversitemizin ortaklığında gerçekleşen bu sergiyle müzemizin anlamlı bir etkinliğe ev sahipliği yaptığını görüyoruz. Troya Müzesi Çanakkalemiz için çok önemli bir değer. 2018 yılında açılan müzemizin kurulma aşamasında bize inanarak bu projeyi destekleyen başta Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere müzenin kuruluşunda emeği geçen herkese ve her kuruma teşekkür ediyorum” dedi.
ÇOMÜ Rektörü Prof. Dr. Sedat Murat ise, ÇOMÜ’lü akademisyenlerin çalışmasıyla ortaya çıkarılan bilgilerin, müzede bir sergiye dönüştürülmesinden gurur duyduğunu belirterek, emeği geçenlere teşekkür etti.
Troya Müzesi ikinci katındaki yürüyüş rampasında yer alan toplam 30 belgenin yer aldığı, kazıların 150'inci yılında Osmanlı belgeleri ışığında Troya Kazıları Sergisi; Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, Troya Kazı Başkanı Prof. Dr. Rüstem Aslan ve Prof. Dr. Ali Sönmez tarafından katılımcılara anlatıldı.
Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, “Troya hazinelerinin elimizde kalabilmesi için gereken her ne varsa başarılı bir eski eser korumacılığı mücadelesi vermiş ve bu sergiyle bu az bilinen mücadeleyi tanımış olacağız. Bu sergiyle birlikte Troya kazılarına Osmanlı arşivleri ışığında bakıyoruz” diyerek kazı öncesi hukuki çalışmalar ve ortaya çıkarılan eserler hakkında bilgiler verdi.
Troya Kazı Başkanı ÇOMÜ Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rüstem Aslan ise, serginin Türkiye'de yapılan ilk Schliemann sergisi olduğunu belirtti ve şunları ifade etti:
“Bu yıl Troya resmi kazılarının 150. yılı. Bu nedenle Troya Müzesinde özellikle Schliemann dönemi kazılarını ele alan bir sergi düzenledik.
Serginin amacı 1871'de başlayan Schliemann kazılarının, Schliemann'ın 1890'da ölmesine kadar geçen olayları Osmanlı belgeleriyle yeniden ele almak, yeniden değerlendirmek olarak belirlendi.
Bu sergiyle birlikte Osmanlı Devleti'nin o dönemin tüm zorlu koşullarına rağmen Troya'yı ve Troya'da çıkan eserleri korumak ve çalınan eserleri o dönemde hukuki yollardan geri getirmek için büyük çaba sarf ettiğini görüyoruz.”
ÇOMÜ Tarih Bölümünden Prof. Dr. Ali Sönmez konuşmasında şunları aktardı:
“Kültür Bakanlığı'nın desteği ile gerçekleştirmiş olduğumuz Schliemann'ın Truva'da gerçekleştirmiş olduğu 150. yılı kazılarının sergisindeyiz. Aslında Schliemann ve Truva hazinelerinin kaçırılışı, Osmanlı arşiv belgeleri bağlamında incelenmiş bir konu değil. Biz daha ziyade günümüze kadar Schliemann'ı ve Truva hazinelerini Schliemann'ın kazı günlükleri, raporları ve yabancı yayınlardan biliyoruz. Bu yayınlara baktığımızda bir hikaye ortaya çıkıyor. Bu hikayenin diğer kanadı olan Osmanlı Devleti'nin bakış açısı, Osmanlı Devleti'nin Truva hazineleriyle ilgili yapmış olduğu mücadele günümüze kadar çok fazla araştırılmış değildi, karşılaştırmalı bir çalışma yapılmadı. Oysa biz arşiv belgelerini ortaya koyduğumuzda çok farklı bir hikaye ile karşılaştık. Yani bugün kahraman olan ve medeni aleme Truva eserlerini kazandırdığı iddia edilen Schliemann'a Osmanlı arşiv belgelerinden baktığımızda aslında Schliemann'ın anlattığı gibi Osmanlı Devleti'nin nizamnameyi ihlal etmediğini yine arşiv belgelerine baktığımızda Schliemann'ın bu eserleri kaçırmak için nasıl bir organizasyon kurduğunu, Osmanlı Devleti'nin ilk eski eser davasını Atina'da başlattığını, 10 ay süren bu dava sonucunda Schliemann'ın Yunan temyiz mahkemesinden nasıl ceza aldığını yani eserleri kaçırdığı için mahkum olduğunu bunların hepsini çok net görebiliyorsunuz. Biz bu sergide 1869'dan ilk eski eser nizamnamesinden Schliemann'ın ölüm tarihine kadar 1890'a kadar olan süreci 30 belgelik Osmanlı arşivinden hazırladığımız bu sergi ile kamuoyunun gündemine sunmak istedik. Çünkü önümüzdeki 2022 yılı Schliemann'ın aynı zamanda 200'ncü doğum yılı. Avrupa'da ve tüm dünyada Schliemann yine anılacak yine gösterilecek. Belgeseller, tartışmalar, konferanslar yapılacak. Biz de bunlara Osmanlı tarafı olarak Osmanlı belgeleriyle bir cevap vermek istiyoruz. Baktığınız zaman Osmanlı arşiv belgelerinde ilginç olan hususlardan bir tanesi Schliemann'ın geçtiği her yerde 'aşıran' Schliemann ifadesini görürsünüz. Yani Osmanlı kolektif hafızası bürokratik dili Schliemann bir çalan hırsız olarak nitelendirmiştir. Fakat bu süreç içerisinde 1890'lardan günümüzde geldiğimizde öyle bir algı operasyonu ortaya çıkmıştır ki Schliemann bir kahramandır. Maalesef Osmanlı'nın vermiş olduğu Truva eserlerinin geri getirilmesi mücadelesi hiç göz önünde değildir. Bu sergiyle Schliemann'a, Truva eserlerine, Osmanlı'nın Truva eserlerine bakış açısına farklı bir açıdan yaklaşmak ve insanları bilgilendirmek istiyoruz. Umarım bu isteğimiz yerine gelir ve herkes tarafından takdir görür.”
150. Yılında Osmanlı Belgeleri Işığında Troya Kazıları Sergisi, 1 Kasım'a kadar açık kalacak.
Açılışta konuşan AK Parti Çanakkale Milletvekili Jülide İskenderoğlu:
“Bugün Üniversitemizin ortaklığında gerçekleşen bu sergiyle müzemizin anlamlı bir etkinliğe ev sahipliği yaptığını görüyoruz. Troya Müzesi Çanakkalemiz için çok önemli bir değer. 2018 yılında açılan müzemizin kurulma aşamasında bize inanarak bu projeyi destekleyen başta Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere müzenin kuruluşunda emeği geçen herkese ve her kuruma teşekkür ediyorum” dedi.
ÇOMÜ Rektörü Prof. Dr. Sedat Murat ise, ÇOMÜ’lü akademisyenlerin çalışmasıyla ortaya çıkarılan bilgilerin, müzede bir sergiye dönüştürülmesinden gurur duyduğunu belirterek, emeği geçenlere teşekkür etti.
Troya Müzesi ikinci katındaki yürüyüş rampasında yer alan toplam 30 belgenin yer aldığı, kazıların 150'inci yılında Osmanlı belgeleri ışığında Troya Kazıları Sergisi; Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, Troya Kazı Başkanı Prof. Dr. Rüstem Aslan ve Prof. Dr. Ali Sönmez tarafından katılımcılara anlatıldı.
Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, “Troya hazinelerinin elimizde kalabilmesi için gereken her ne varsa başarılı bir eski eser korumacılığı mücadelesi vermiş ve bu sergiyle bu az bilinen mücadeleyi tanımış olacağız. Bu sergiyle birlikte Troya kazılarına Osmanlı arşivleri ışığında bakıyoruz” diyerek kazı öncesi hukuki çalışmalar ve ortaya çıkarılan eserler hakkında bilgiler verdi.
Troya Kazı Başkanı ÇOMÜ Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rüstem Aslan ise, serginin Türkiye'de yapılan ilk Schliemann sergisi olduğunu belirtti ve şunları ifade etti:
“Bu yıl Troya resmi kazılarının 150. yılı. Bu nedenle Troya Müzesinde özellikle Schliemann dönemi kazılarını ele alan bir sergi düzenledik.
Serginin amacı 1871'de başlayan Schliemann kazılarının, Schliemann'ın 1890'da ölmesine kadar geçen olayları Osmanlı belgeleriyle yeniden ele almak, yeniden değerlendirmek olarak belirlendi.
Bu sergiyle birlikte Osmanlı Devleti'nin o dönemin tüm zorlu koşullarına rağmen Troya'yı ve Troya'da çıkan eserleri korumak ve çalınan eserleri o dönemde hukuki yollardan geri getirmek için büyük çaba sarf ettiğini görüyoruz.”
ÇOMÜ Tarih Bölümünden Prof. Dr. Ali Sönmez konuşmasında şunları aktardı:
“Kültür Bakanlığı'nın desteği ile gerçekleştirmiş olduğumuz Schliemann'ın Truva'da gerçekleştirmiş olduğu 150. yılı kazılarının sergisindeyiz. Aslında Schliemann ve Truva hazinelerinin kaçırılışı, Osmanlı arşiv belgeleri bağlamında incelenmiş bir konu değil. Biz daha ziyade günümüze kadar Schliemann'ı ve Truva hazinelerini Schliemann'ın kazı günlükleri, raporları ve yabancı yayınlardan biliyoruz. Bu yayınlara baktığımızda bir hikaye ortaya çıkıyor. Bu hikayenin diğer kanadı olan Osmanlı Devleti'nin bakış açısı, Osmanlı Devleti'nin Truva hazineleriyle ilgili yapmış olduğu mücadele günümüze kadar çok fazla araştırılmış değildi, karşılaştırmalı bir çalışma yapılmadı. Oysa biz arşiv belgelerini ortaya koyduğumuzda çok farklı bir hikaye ile karşılaştık. Yani bugün kahraman olan ve medeni aleme Truva eserlerini kazandırdığı iddia edilen Schliemann'a Osmanlı arşiv belgelerinden baktığımızda aslında Schliemann'ın anlattığı gibi Osmanlı Devleti'nin nizamnameyi ihlal etmediğini yine arşiv belgelerine baktığımızda Schliemann'ın bu eserleri kaçırmak için nasıl bir organizasyon kurduğunu, Osmanlı Devleti'nin ilk eski eser davasını Atina'da başlattığını, 10 ay süren bu dava sonucunda Schliemann'ın Yunan temyiz mahkemesinden nasıl ceza aldığını yani eserleri kaçırdığı için mahkum olduğunu bunların hepsini çok net görebiliyorsunuz. Biz bu sergide 1869'dan ilk eski eser nizamnamesinden Schliemann'ın ölüm tarihine kadar 1890'a kadar olan süreci 30 belgelik Osmanlı arşivinden hazırladığımız bu sergi ile kamuoyunun gündemine sunmak istedik. Çünkü önümüzdeki 2022 yılı Schliemann'ın aynı zamanda 200'ncü doğum yılı. Avrupa'da ve tüm dünyada Schliemann yine anılacak yine gösterilecek. Belgeseller, tartışmalar, konferanslar yapılacak. Biz de bunlara Osmanlı tarafı olarak Osmanlı belgeleriyle bir cevap vermek istiyoruz. Baktığınız zaman Osmanlı arşiv belgelerinde ilginç olan hususlardan bir tanesi Schliemann'ın geçtiği her yerde 'aşıran' Schliemann ifadesini görürsünüz. Yani Osmanlı kolektif hafızası bürokratik dili Schliemann bir çalan hırsız olarak nitelendirmiştir. Fakat bu süreç içerisinde 1890'lardan günümüzde geldiğimizde öyle bir algı operasyonu ortaya çıkmıştır ki Schliemann bir kahramandır. Maalesef Osmanlı'nın vermiş olduğu Truva eserlerinin geri getirilmesi mücadelesi hiç göz önünde değildir. Bu sergiyle Schliemann'a, Truva eserlerine, Osmanlı'nın Truva eserlerine bakış açısına farklı bir açıdan yaklaşmak ve insanları bilgilendirmek istiyoruz. Umarım bu isteğimiz yerine gelir ve herkes tarafından takdir görür.”
150. Yılında Osmanlı Belgeleri Işığında Troya Kazıları Sergisi, 1 Kasım'a kadar açık kalacak.
YORUMLAR