KALBİNİZİ İHMAL ETMEYİN!

Bayramiç Ziraat Odası Başkanı İsmail PEHLİVAN’ın girişimleri sonucu Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Kardiyoloji Doktoru Doç. Dr. Hakkı KAYA, ‘’Kalp Sağlığımız İçin Nelere Dikkat Etmeliyiz’’ hakkında seminer verdi.

Bayramiç Belediye düğün salonunda yapılan seminere çok sayıda kişi katılım sağladı. Ziraat Odası Başkanı İsmail PEHLİVAN, Doç. Dr. Hakkı KAYA’ya vermiş olduğu seminerden dolayı Coğrafi İşaret Tescilli “Bayramiç Tahin Helvası” hediye etti.

1.            Kardiyoloji nedir?
2.            Kardiyoloji hangi hastalıklara bakar?
3.            En tehlikeli kalp hastalıkları
4.            Kalp hastalıklarının en önemli belirtileri nelerdir?
5.            Kardiyoloji testleri
6.            Kardiyolog kime denir, ne iş yapar?
7.            Ne zaman kardiyoloğa gitmek gerekir?
8.            Tansiyon için hangi bölüme gidilir?
9.            Kardiyolojik hastalıklardan korunmak için öneriler

KARDİYOLOJİ NEDİR?
Kalp ve kalp damarlarının hastalıklarının tanısı, tedavisi ve takibi ile ilgilenen tıp dalına kardiyoloji denir. Daha önceden dahiliye (iç hastalıkları) bölümünün alt branşı iken günümüzde ayrı bir anabilim dalıdır.
KARDİYOLOJİ HANGİ HASTALIKLARA BAKAR?
•             Kalp yetmezliği
•             Kalp krizi
•             Anjina: Göğüs ağrısı
•             Hipertansiyon (Tansiyon yüksekliği)
•             Ateroskleroz
•             Kalp kapak hastalıkları: Aort darlığı, aort yetmezliği, mitral darlık, mitral yetmezlik vb.
•             Kalbi saran zarın hastalıkları: Perikardit, perikardiyal efüzyon
•             Miyokardit (Kalp kası iltihabı)
•             Enfektif endokardit
•             Her türlü aritmiler: Atriyal fibrilasyon, sinüs bradikardisi ve taşikardisi vb.
•             Pulmoner hipertansiyon (Akciğer tansiyonu)
•             Kalp tümörleri
•             Doğuştan gelen kalp hastalıkları: Atriyal septal defekt, ventriküler septal defekt vb.
•             Kardiyomiyopati tipleri
•             Asistol (Kalbin durması)
•             Kolesterol yüksekliği

Kalp ve damar hastalıkları kardiyolojinin ana çalışma alanıdır.
EN TEHLİKELİ KALP HASTALIKLARI
KALP YETMEZLİĞİ
Vücuttaki tüm hücre ve organların beslenebilmesi, görevlerini yapabilmesi için kandaki besin ve oksijene ihtiyacı vardır. Akciğerden gelen temiz kanı başta beyin olmak üzere diğer tüm organlara gönderen organ kalptir. Kan bazı durumlarda yeteri kadar pompalanamaz bu duruma kalp yetmezliği denir. Kalp yetmezliği kardiyolojinin ilgilendiği en önemli hastalıklardan biridir.
ATEROSKLEROZ
Ateroskleroz, atardamar duvarlarında biriken plakların oluşması sonucu damarlarda darlık oluşmasıdır. Halk arasında damar sertliği veya damar kireçlenmesi olarak da bilinen yaygın görülen bir hastalıktır.
KALP KRİZİ
Ateroskleroz oluşan kalp atardamarlarındaki darlık belli bir seviyeye ulaşırsa ve kalbin beslenmesi azalırsa kalp krizi gelişebilmektedir. Ciddi ve ölümcül olabilen bu hastalık çeşitli kriterlere göre değerlendirilerek ilaç tedavisi veya stent, anjioplasti gibi işlemleri yapmak suretiyle tedavi edilir.
ATRİYAL FİBRİLASYON
Kalbin önemli ritim bozukluklarından biridir. Kalbin atımındaki düzensizlik sonucu pıhtıya sebep olarak başta inme (felç) olmak üzere birçok önemli hastalığa neden olur.
Hipertansiyon
Tansiyon yüksekliği yaygın görülen bir hastalıktır. Ve böbrek, göz, sinir sistemi gibi birçok organa zarar verebilir.
KARDİYOLOJİNİN ÇALIŞMA ALANLARI
•             Kalp ile ve kalp damarlarıyla ilgili hastalıkların tanı ve tedavisini yapar.
•             Kalp hastalıklarının görülme olasılığını artıran risk faktörleri ile etkin mücadele eder.
•             Beyin ölümü tanısı koyulmasında diğer branşlarla ortak çalışır.
•             Ameliyata girecek bazı hastaları kalp fonksiyonları açısından değerlendirir.
•             Diğer tıbbi branşların ilgilendiği hastalıklarda gerekirse kalp açısından konsültasyon hizmeti verir.
EN ÖNEMLİ KARDİYOLOJİ ALT BRANŞLARI
Uzmanlık eğitimini tamamlayan kardiyologlar tercih etmeleri halinde sertifikasyon programlarına katılarak; girişimsel kardiyoloji, elektrofizyoloji, kardiyak görüntüleme, kalp nakli gibi daha özelleşmiş konularda hizmet verebilirler.
KARDİYOLOJİ VE KALP DAMAR CERRAHİSİ ARASINDAKİ FARK
Kardiyoloji uzmanları kalp-damar (krdiyovasküler) hastalıklar konusunda uzmandır ve hipertansiyondan yüksek kolesterole ve kalp ritmi problemlerine kadar pek çok hastalığı tedavi edebilirler. Ayrıca kalp hastalıklarının teşhisi ve tedavisine yardımcı olan prosedürleri uygulayabilirler. Örneğin; stres testi ya da ekokardiyogram yapabilir ve atriyal fibrilasyon gibi ritim sorunlarını ortaya çıkarmak için kalbin izlenmesini emredebilir.
Ek olarak, uzman kardiyologlar bu spesifik problemleri tedavi etmek için tıkanmış arterlere stent yerleştirebilir, kalpteki küçük delikleri kapatabilir ve kalbe özel cihazlar yerleştirebilirler. Ayrıca kalpteki daha ciddi ritim problemlerini tedavi etmek için ablasyon prosedürleri, implant kalp pili veya defibrilasyon gibi prosedürler uygulayabilir.
Bir kardiyovasküler cerrah (kalp damar cerrahı), açık ameliyat üzerine uzmanlaşmış kişidir. Hastanın kalp rahatsızlığı cerrahi dışı tedaviyle çözülemediğinde kalp cerrahı devreye girer. Hastaların bakımı, ameliyattan önce danışmanlık yapmak ve iyileşme ve rehabilitasyon yoluyla hastalara bakım sağlamak kalp cerrahının diğer görevleridir.
KARDİYOLOJİK HASTALIKLAR ÖLÜMCÜL MÜDÜR?
TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) verilerine göre ölüm sebeplerinin en sık nedeni dolaşım sistemi hastalıklarıdır. Dolaşım sistemi hastalıkları arasında da en başta iskemik kalp hastalıkları ölüm nedenidir. Bu açıdan özellikle kalp krizi acil müdahale edilmediği taktirde ölümcüldür.
Kalp yetmezliği, aritmi, kardiyomiyopati, tansiyon yüksekliği gibi birçok hastalık düzenli tedavi edilmediğinde başka organ yetmezliklerine sebep olabileceği gibi aynı zamanda ani ölümlere de sebep olabilir.
KALP HASTALIKLARININ EN ÖNEMLİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
•             Göğüs ağrısı
•             Çarpıntı
•             Nefes darlığı
•             Öksürük
•             Kanlı balgam
•             Baş dönmesi
•             Halsizlik
•             Terleme
•             Ödem (El ve ayaklarda şişme)

KARDİYOLOJİ TESTLERİ
Tıbbi öykü ve fiziki muayene sonrasında düşünülen hastalığa göre kardiyolog başta kan testleri, elektrokardiyogram (EKG), holter EKG, efor testi, ekokardiyografi ve anjiyografi olmak üzere ihtiyaca göre birçok testin yapılmasını isteyebilir.
Kardiyoloji bölümleri ne tür testler yapar?
•             Kan testleri: Kanda CK (kreatin kinaz), CK-MB, troponin gibi kalp hormon ve enzim düzeylerine bakılır. Kalpte bir problem varsa bu testlerde yükseklik olabilir. Risk faktörleri olan kan kolesterol ve şeker düzeylerine bakılır.
•             Elektrokardiyogram (EKG): Cilde yapıştırılan elektrotlar ile kalbin elektriksel aktivite kaydının yapıldığı bir tanı yöntemidir. Kalp hızı, kalp kasına yetersiz kan ve oksijen gidişini gösteren belirtiler, geçirilmiş kalp krizi bulguları EKG yardımı ile teşhis edilebilir.
•             Holter EKG (Ambulatuar EKG): Rutin EKG çekimi kısa sürmesi nedeniyle normalde var olan bir ritim bozukluğu rutin EKG çekimi sürecinde ortaya çıkmayabilir. Eğer ritim bozukluğu şüphesi fazlaysa 24-48 saat süreyle kalp ritminin kesintisiz olarak kaydedilmesi işlemi holter olarak adlandırılır. Holter cihazı cep telefonu boyutunda küçük bir cihazdır. Cihaz boyna geçirilerek veya belde kemere takılarak kullanılır. Cihaz taşınırken MR çektirilmesi uygun değildir. Cep telefonu ve kumanda gibi aletler hastanın yakınında bulundurulmamalıdır. Hasta cihazı taşırken banyo yapmamalıdır.
•             Ekokardiyografi (EKO): Kalp ultrasonudur. Kalp kas dokusu ölümüne bağlı kalpduvarlarında hareket bozukluğu olup olmadığını gösterir.
•             Stres testi: Kalbin fiziksel aktivite sırasında nasıl çalıştığına dair bilgi toplamak için kullanılır. Kişi bir koşu bandı üzerinde yürürken ya da egzersiz bisikleti sürerken kalp ritmi, tansiyon ve solunum değerlendirilir.
•             Anjiyografi: Özel bir boya kullanılarak X ışınları aracılığıyla atardamarların değerlendirilmesi, darlıkların belirlenmesi işlemi anjiyografi olarak adlandırılır. Kateter adı verilen ince ve esnek bir tüp koldaki, kasıktaki veya boyundaki bir kan damarı içine yerleştirilir. Röntgen görüntüsünde görülebilen boya, kateterden arterlere enjekte edilir. Doktor bu yöntemle damarlardaki kan akışını görebilir. Bu test plağın arterleri bloke edip etmediğini ve boyutunu gösterebilir. Hem tanı hem de tedavi amaçlı kullanılır.
•             Radyonükleid test: Hastaya enjekte edilen radyoaktif madde ile kalbin görüntüsünün özel bir kamera ile kayıt edilme işlemidir. Kalp kasının egzersiz sırasında yeterli kan akışını alıp almadığını göstermek için kullanılır.

KARDİYOLOG KİME DENİR, NE İŞ YAPAR?
6 yıllık tıp fakültesi eğitimini tamamladıktan sonra Tıpta Uzmanlık Sınavı (TUS)’na girerek kardiyoloji branşını seçen hekimler 5 yıllık eğitimi başarıyla tamamlaması halinde kardiyolog olur. Kardiyolog; kalp ve kalp damarlarının tanı ve tedavisi ile ilgilenir. Kardiyologlar kalp cerrahı değildir.
Kardiyologlar kalp hastalıklarını nasıl tedavi eder?
•             İlaç tedavisi: Kalp yetmezliği, tansiyon yüksekliği, taşikardi (kalbin hızlı atması) bradikardi (kalbin yavaş atması), ateroskleroz gibi birçok hastalık ilaç tedavisi ile kontrol altına alınabilir.
•             Girişimsel tedavi: Stent takılması, balon anjiyoplasti, ablasyon tedavisi ve kalp pili takılması gibi birçok girişimsel tedavi yöntemi gerekli durumlarda uygulanır.
KARDİYOLOGLAR AMELİYAT YAPAR MI?
Kardiyologlar açık ameliyat yapmaz. Fakat kasık veya el bileği atardamarı aracılığıyla kalbe ulaşarak kalp damar tıkanıklarının tanısını koymak, stent, balon anjiyoplasti gibi işlemlerle tedavi etmek amacıyla girişimsel yöntemleri kullanır. Kalp pili takılması da girişim gerektiren bir işlemdir.
Nasıl kardiyolog olunur? Kaç yıl okumak gerekir?
6 yıllık tıp fakültesi eğitimi sonrasında uzmanlık eğitimi alabilmek için Tıpta Uzmanlık Sınavına (TUS) girilir. Bu sınavda kardiyoloji bölümünü tercih edebilecek bir puan alınması durumunda araştırma görevlisi olarak eğitim araştırma hastaneleri ve tıp fakültelerinde 5 yıllık eğitim alınır. 5 yıllık eğitim sonrasında anabilim dalı tarafından yapılan sınavda başarılı olanlar kardiyoloji uzmanı olur.
KARDİYOLOGLAR NE KADAR MAAŞ ALIR?
Çalışılan hastanenin devlet veya özel hastane olması durumuna, bakılan hasta sayısına, tutulan nöbet sayısına, yapılan girişimsel işlem sayısına göre alınan maaş değişmektedir.
Ne zaman kardiyoloğa gitmek gerekir?
•             Baskı tarzında kollara, alt çeneye yayılan göğüs ağrısı oluyorsa
•             Hareket sonrasında artan nefes darlığı varsa
•             Çarpıntı hissediliyorsa
•             Tansiyon değeri yüksek ölçülüyorsa
•             Baş dönmesi şikâyeti varsa
•             Ayaklarda ve bacaklarda ödem oluşuyorsa
•             Kısa mesafe yürüme veya az sayıda merdiven çıkma sonrası aşırı yorulma oluyorsa kardiyoloğa gitmek gerekir.
TANSİYON İÇİN HANGİ BÖLÜME GİDİLİR?
Tansiyon yüksekliği ya da diğer adıyla hipertansiyon kalp-damar hastalıkları için en önemli risklerinden birisidir. Uzun süre belirti vermeden ilerleyen bu sinsi hastalık başta kalp damar hastalıkları olmak üzere, böbrekler ve felç için ciddi bir risk oluşturur. Tansiyon yüksekliği kronik bir hastalık olduğu için düzenli doktor takibi ve ilaç kullanımı gerektirir. Hipertansiyon hastalarının tansiyon için Kardiyoloji bölümlerine gitmeleri gerekir. Kardiyoloji uzmanları tarafından ilk değerlendirmeleri yapıldıktan sonra, detaylı bir muayene ve sonrasında ise kapsamlı bir tedavi planı yapılır. Tansiyon hastalarının düzenli aralıklarla kardiyoglarına takip için gitmeleri önerilmektedir.
KARDİYOLOJİK HASTALIKLARDAN KORUNMAK İÇİN ÖNERİLER
•             Çikolata, bisküvi, poğaça gibi doymuş yağ asitleri içeren besinleri azaltın. Hazır, işlenmiş gıdaları tüketmekten kaçının.
•             Zeytinyağı, avokado, ceviz, fındık ve balık gibi besinlerin doymamış yağ asidi içeriği fazla olduğu için ağırlıklı olarak tüketebilirsiniz.
•             Meyve ve sebze tüketimini arttırın.
•             Lifli gıdalar tüketin.
•             Yiyeceklerdeki tuz ve şeker oranını azaltın.
•             Sigara içmeyin ve sigara içilen ortamlarda bulunmayın.
•             Alkolü azaltın.
•             Yaşamınızdaki stresi mümkün olduğu kadar azaltın ya da kontrol altına almaya çalışın.
•             Haftada 2 kez balık tüketin.
•             Vücut kitle indeksiniz ve bel çevresi ölçümünüz yüksekse uygun yöntemle kilonuzu kontrol altına alın.